Przepis art. 96l kodeksu postępowania administracyjnego (dalej k.p.a.) do kosztów mediacji zalicza wynagrodzenie mediatora oraz poniesione przez niego wydatki w związku z przeprowadzeniem mediacji w danej sprawie.
Wynagrodzenie mediatora przysługuje mu z racji pracy jaką wykonuje od momentu doręczenia postanowienia o skierowaniu danej sprawy do mediacji aż do chwili przekazania protokołu z przebiegu mediacji. Wydatki związane z przeprowadzeniem mediacji obejmują wszelkie udokumentowane i niezbędne koszty poniesione przez mediatora w związku z zorganizowaniem procesu mediacji i prowadzeniem mediacji tj. koszty przejazdu, wynajmu pomieszczenia oraz korespondencji.
Kwestie związane z wynagrodzeniem mediatora i zwrotem poniesionych przez niego wydatków reguluje rozporządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z 2.06.2017r. w sprawie wysokości wynagrodzenia i podlegających zwrotowi wydatków mediatora w postępowaniu administracyjnym. Wynagrodzenie i zwrot wydatków przysługuje mediatorowi niezależnie od wyniku mediacji.
Zgodnie z treścią art. 96l k.p.a. mediator może wyrazić zgodę na przeprowadzenie mediacji bez wynagrodzenia. Warto wskazać, że w przypadku zrzeczenia się prawa do wynagrodzenia mediator nadal zachowuje uprawnienie do zwrotu poniesionych wydatków. Zrzeczenie się prawa do wynagrodzenia powinno nastąpić w formie oświadczenia woli spełniającego wymogi ogólne podania w postępowaniu administracyjnym określone w art. 63 § 1-3 k.p.a. Mediator może podjąć taką decyzję nawet przed rozpoczęciem mediacji. Jednak granicznym momentem na zrzeczenie się wynagrodzenia jest chwila przekazania protokołu z przebiegu mediacji.
Ustalenie kosztów mediacji następuje w drodze postanowienia wydanego przez organ prowadzący daną sprawę. Postanowienie to jest wydawane przez organ niezwłocznie po doręczeniu przez mediatora protokołu z przebiegu mediacji. Adresatem tego postanowienia jest mediator oraz strony postępowania – w przypadku gdy w sprawie może być zawarta ugoda, bowiem wówczas strony postępowania są zobowiązane do pokrycia kosztów mediacji.
Na postanowienie w sprawie ustalenia kosztów mediacji nie przysługuje żaden środek zaskarżenia. Takie rozwiązanie nie wydaje się być trafne i powinno zostać zmienione przez ustawodawcę. Postanowienie to wpływa bezpośrednio na sferę majątkową mediatora oraz strony postępowania – w przypadku gdy jest zobowiązana do zapłaty kosztów mediacji. Oznacza to, że w/w postanowienie jest aktem administracyjnym zewnętrznym o charakterze materialnoprawnym, a co za tym idzie należy przyjąć, że na to postanowienie powinno przysługiwać zażalenie.
Zgodnie z treścią art. 96l § 2 k.p.a. koszty wynagrodzenia i zwrotu wydatków związanych z przeprowadzeniem mediacji pokrywa organ administracji publicznej, a w sprawach, w których może być zawarta ugoda – strony w równych częściach, chyba że postanowią one inaczej. Oznacza to, że po pierwsze co do zasady to organ opłaca koszty mediacji w danej sprawie. Dopiero w drugiej kolejności koszty mediacji ponoszą strony postępowania ( gdy w sprawie może być zawarta ugoda). Wówczas strony ponoszą koszty mediacji w równych częściach, chyba że strony same uzgodnią inny sposób pokrycia kosztów mediacji.
** Tekst nie stanowi porady ani opinii prawnej jest wyłącznie poglądem autora